Geachte meneer Van Grieken,
Proficiat met het verkiezingsresultaat. Er rolde weliswaar al enkele jaren een erg rechtse golf door Vlaanderen (en Europa), maar daar perfect op surfen is daarom nog niet zo simpel. Toch is dat exact wat u met Vlaams Belang gedaan hebt. Ongeveer een vijfde van mijn mede-Vlamingen blijkt eerst “onze” mensen te willen.
Ja, ik was teleurgesteld door die uitslag, maar niet bepaald verrast. Vlaams Belang is al een aantal jaar op een doordachte manier bezig opnieuw salonfähig te worden. Dat dat kennelijk gelukt is, heeft de partij in grote mate aan u te danken. U vijlde de scherpe kantjes ervan af. U beperkte het verbrande taalgebruik in de media tot een minimum, hees enkele koene, rasechte Vlaamse jongemannen aan boord, zette ook in op sociaal linksere thema’s zoals pensioenen.
De afgelopen dagen las en hoorde ik in mijn bubble meermaals dat “iedereen die op Vlaams Belang stemt racistisch is”. Onzin natuurlijk, weet ik nu. Ik ben immers gaan kijken op uw website en naar uw programma, iets wat ik nooit eerder gedaan had (Als u weet dat ik bruin ben, begrijpt u wellicht waarom). Tot mijn eigen grote verbazing heb ik gemerkt dat ik uw verkiezingsprogramma best redelijk vind klinken, meer nog: op sommige punten klinkt het zelfs goed!
Ik begrijp nu oprecht dat er mensen voor uw partij kozen, iets wat ik vroeger nooit zou hebben gesnapt. Slim, zo’n make-over.
Het gevaar van een make-over is echter dat hij vooral het uitzicht verbetert, maar de kern laat voor wat hij is. Vanuit die optiek vind ik het moeilijk om de beelden van uw overwinningsspeech zondag uit mijn hoofd te krijgen. Terwijl u in al uw salonfähigkeit het podium betrad om op te roepen tot edelmoedigheid, om uw aanhangers aan te manen groots te zijn in de overwinning en hun wrok niet bot te vieren op de verliezers, scandeerden die aanhangers luidkeels: “Linkse ratten! Rolt uw matten!” En: “Eigen volk eerst! Eigen volk eerst!”
Het leedvermaak, neen, de wraakzucht die daaruit oprees, deed een koude rilling over mijn rug lopen. Zijn dat nu de mensen die op straat scheldwoorden slingeren naar iedereen die anders is? De mensen voor wie wij niks anders zijn dan negers, makakken, kopvodhoeren, janetten en potten, genderfreaks.
Neen, zeker niet iedereen die op uw partij stemt, is racistisch. Maar wie racistisch is, stemt wellicht wel op uw partij. U mag dat nog zo hard betreuren, nog zo hard trachten het weg te poetsen in speeches, de waarheid is dat u daarmee oogst wat u en uw partij al sinds haar Vlaams Blok-tijden zaaien. Het is immers onmogelijk om een écht sociale samenleving te creëren en tegelijkertijd steeds maar weer te polariseren.
Uw slogan onze mensen eerst (een wel erg opzichtige make-over van eigen volk eerst) is daar de ultieme belichaming van. Een schijnbaar krachtige uitdrukking die recht naar het buikgevoel gaat, maar die tegelijkertijd ontzettend polariserend is en bovendien zo hol als een zeepbel. Wie zijn “onze” mensen? Vanaf wanneer hoor je erbij? Als je “onze” waarden onderschrijft? En wat zijn die dan? (Ik durf betwijfelen of dingen zoals chemische castratie daar onder vallen.)
Alle make-overs ten spijt zal Vlaams Belang altijd de identitaire kaart trekken en zo inspelen op uitsluiting, op een wij-versus-zij-gevoel. Dat u weigert te erkennen dat dat onbegrip, woede en haat kweekt, getuigt van een kwalijke selectieve blindheid. Het maatschappelijke gevolg van die strategie zien we in de comments onder eender welk artikel over migratie. We horen het in de verachting die de Dries Van Langenhoves van deze wereld koesteren jegens alles en iedereen dat "anders" is. We voelen het in de trots waarmee jonge mensen hun xenofobie beginnen uit te dragen. Van edelmoedigheid weinig sprake.
Het is dan ook met veel pijn in het hart dat ik zag hoeveel mensen met een ongetwijfeld goede inborst zondag toch voor uw partij kozen — dankzij de make-over die u gerealiseerd hebt. Zij worden nu geassocieerd met het racisme dat nog steeds welig tiert in het hart van Vlaams Belang en dat nu als een olievlek dreigt uit te deinen. De hate speech die sinds zondag online opborrelt, voorspelt alvast weinig goeds.
U heeft de mond vol van de islamisering en geradicaliseerde moslims, meneer Van Grieken. Wel, ik roep u op om eerst en vooral uw verantwoordelijkheid als partijvoorzitter te nemen en de hand in eigen boezem te steken. Ook de racistische kern van uw partij moet deradicaliseren. Zolang polarisering uw strategie is en racisme en haat woekeren in het hart van uw partij, zullen Vlaams Belang en edelmoedigheid absolute tegengestelden blijven. Dat u daar op het podium alsnog toe oproept, is ofwel het toppunt van hypocrisie ofwel dat van opportunisme. Als dat “onze” waarden zijn, dan bedank ik daar vriendelijk voor.
Vlaamse groeten,
Raf Njotea
Verschenen op VRT NWS op 29 mei 2019